|
|
...και λίγα λόγια της ιστορίας
για τις παρέες,
(εκτός των διευθύνσεων και των τηλεφώνων)
προς αποφυγή παρεξηγήσεων
και άλλων καταστάσεων.
Η ανάγκη για την καταγραφή στοιχείων πάνω στα φωτογραφικά δρώμενα με έκαναν από τις αρχές δεκαετίας του '80 να άρχισω να μαζεύω προσκλήσεις αφίσες, κάρτες, καταλόγους, φυλλάδια και άλλα.
Σε αυτό το μεγάλο όγκο που συγκεντρώθηκε μετά από 25 χρόνια, ένα μεγάλο τμήμα έχει κατηγοριοποιηθεί και ένα ενδιαφέρον κομμάτι για μελέτη είναι οι φωτογραφικές ομάδες και οι λέσχες.
Στην αρχή, σαν παλιό μέλος της ΕΦΕ, είχα σαν βάση των ομάδων, τα φωτογραφικά παραρτήματα της, όμως στην πορεία διαπίστωσα ότι η πραγματικότητα ήταν διαφορετική. Όσο ο χρόνος μας αφήνει πίσω, τόσο τα στοιχεία μας γεμίζουν με γνώσεις και εμπειρίες.
Ξεχωριστή καταγραφή φωτογραφικών ομάδων και λεσχών δεν είχε ξαναγίνει ούτε καμμία αναλυτική μελέτη για την δράση τους αλλά και καμμία προσπάθεια πανελλήνιου συντονισμού, διαμέσου συνεδρίου μέχρι το 2002.
Ερευνώντας ιστορικά βρήκα τις εξής καταγραφές:
Το 1989 το περιοδικό "φωτογραφία" σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας και ο Σταύρος Μωρεσόπουλος είχε εκδόσει φωτογραφικά λεύκωματα καταγράφοντας κάποιους φορείς όπως τα φωτογραφικά τμήματα της ΝΕΛΕ ή από φωτογραφικές ομάδες (ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ).
Ομως ουσιαστικά η καταγραφή ξεκίνησε όταν, με αφορμή τις εκδηλώσεις της Θεσσαλονίκης-Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 1997, ο εκδότης του φωτογραφικού περιοδικού "Γυάλινο Μάτι" και στη συνέχεια του "Φωτογραφικού Ειδώλου", Τάσος Σχίζας επιμελητής μιας φωτογραφικής έκθεσης με θέμα "σπουδή στη φωτογραφία" συγκέντρωσε, κατόπιν έρευνας, φωτογραφικό υλικό από διάφορους φορείς που διοργανώναν αντίστοιχα φωτογραφικά εκπαιδευτικά προγράμματα, όπως είναι ΝΕΛΕ, Δήμους, σχολές, λέσχες, σωματεία (30). Το δε καλαίσθητο λεύκωμα που συνόδευε την έκθεση, χορηγία του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, αποτελεί ντοκουμέντο πολλαπλών χρήσεων.
Το 1998, πάλι ο εκδότης του "Φωτογραφικού Ειδώλου", Τάσος Σχίζας στο τεύχος Νο 6, μαζί με τη βοήθεια του Αντώνη Παπαντωνίου και της Κατερίνας Πετρίδου σε άρθρο με τίτλο "Η φωτογραφική εκπαίδευση" στο κεφάλαιο σεμινάρια αναφέρει 84 τέτοιες περιπτώσεις π.χ. ΝΕΛΕ, δήμους, λέσχες, σωματεία, που πραγματοποιούν μάθηματα φωτογραφίας.
Ηταν η πιο πλήρης καταγραφή μέχρι τότε, όμως ήταν λίγο μονόπλευρη. Μαθήματα και φωτογραφικές ομάδες δεν σημαίνει ότι πάντα πάνε μαζί ούτε ότι το ίδιο συμβαίνει και με τα αντίστοιχα φωτογραφικά τμήματα των δήμων ή της ΝΕΛΕ. Ακόμη τα μαθήματα φωτογραφίας σε ορισμένες λέσχες ή σωματεία χρησιμεύουν πολλαπλώς λόγω της δομής λειτουργίας που αυτές έχουν.
Επίσης αξίζει να γραφτεί ότι και τα περιοδικά ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ, PHOTONET κατέγραφαν κατά καιρούς σε αφιερώματα και στο ετήσιο ημερολόγιό τους, αρκετές τέτοιες περιπτώσεις και τους αντίστοιχους φωτογραφικούς φορείς.
Μελετώντας ιστορία τέχνης διαπίστωσα ότι, οι ομάδες-κινήματα τέχνης είναι ομοιογενή, αυτόνομα, λειτουργούν ανεξάρτητα από κυρίαρχους θεσμούς και ο ρόλος τους είναι τελείως διαφορετικός στο εικαστικό γίγνεσθαι (είτε πρόκειται για εικαστικές ομάδες είτε φωτογραφικές, οπτικοακουστικές ή άλλες). Η ανάγκη δημιουργικής έκφρασης γεννάει την ομάδα και αυτή η ανάγκη την συντηρεί στον κοινωνικό ιστό, όπως επίσης γιά ορισμένες, αυτή καθευατή η παρεμβολή της στην κοινωνία. Δυστυχώς στην Ελλάδα τα θέματα αυτά είναι ανεξερεύνητα και μη καταγεγραμμένα, σαφώς λόγω έλλειψης θεωρητικής κατάρτισης και προσέγγισης.
Εξαιτίας της δεύτερης έκδοσης του οδηγού, μέσα σε αυτό το μπερδεμένο τοπίο, αποφάσισα να ξεκινήσω με την έξης διαφοροποιήση: να κατατάξω και να καταγράψω τις φωτογραφικές ομάδες και λέσχες με την όποια ιδιαίτερη δράση, ξεχωρίζοντας τις από τα φωτογραφικά εκπαιδευτικά τμήματα των δήμων. Και μη καταγράφοντας σχολές και σεμινάρια.
Η δεύτερη έκδοση ήταν επιτακτική ανάγκη γιατί από την έκδοση του πρώτου οδηγού (συνολικά 104 ομάδες και λέσχες εκ των οποίων 56 καινούργιες, εκτός των σχολών) που βγήκε με αφορμή την Πρώτη Πανελλήνια Συνάντηση Φωτογραφικών ομάδων και Λεσχών που πραγματοποιήθηκε στο Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης το Μάρτιο του 2002 και όπου σαν συντονιστής-συνδιοργανωτής είχα καταγράψει τα αντίστοιχα στοιχεία, μετά από 4 χρόνια χρειάζονται πάρα πολλές διορθώσεις.
(περισσότερα για την 1η Πανελλήνια Συνάντηση Φωτογραφικών Oμάδων και Λεσχών...)
Βέβαια το ρίσκο της αυτοχρηματοδότησης, (δηλαδή της υλικής και της πνευματικής στήριξης) είπα να το κάνω μόνο μια φορά, ελπίζοντας σε βοήθεια...
Ο πρώτος που ενδιαφέρθηκε, σαν συνεχιστής, ήταν ο Γιώργος Φιωτάκης υπεύθυνος του φωτογραφικού περιοδικού www.fotoartmagazine.gr, που χρησιμοποίησε τα στοιχεία (του οδηγού) στο διαδύκτιο, όμως λόγω φόρτου εργασίας δεν ολοκλήρωσε τη διόρθωση και την πλήρη ανανέωση των στοιχείων του. Στη συνέχεια, ο Ανδρέας Κατσάκος, μέλος της Φωτογραφικής λέσχης Λάρισας, επίσης επιχείρησε να καταγράφει τον οδηγό στο διαδίκτυο προτείνοντας μάλιστα μια διαφορετική κατάταξη, προσθέτοντας και άλλα στοιχεία, και συμπληρώνοντας κάποια, όμως ούτε αυτός ολοκλήρωσε την ανανέωση του οδηγού.
Σημειώνω ότι για την καταγραφή χρειάζεται επιμονή, διαρκή επικοινωνία και καμιά φορά ενόχληση προς τους ενδιαφερόμενους φορείς. Επίσης δεν φτάνει μόνο μία απλή καταγραφή, βασική συνιστώσα είναι η γνώση της δημιουργικής δράσης των ομάδων με πλήρη στοιχεία, πράγμα που αισιοδοξώ ότι θα καταφέρω να εκδόσω, δηλαδή έναν αναλυτικό οδηγό, με όλη τη δράση των φωτογραφικών ομάδων π.χ. έκθεσεις, μέλη, λευκώματα, διοργάνωσεις κ.α.
Ευτυχής συγκυρία το γεγονός ότι, κατά τη διάρκεια έρευνας για τον οδηγό υπήρξε μια επικοινωνία με τον επιμελητή του Μήνα Φωτογραφίας στην Αθήνα, Σταύρο Μωρεσόπουλο (και εκδότη του περιοδικού "Φωτογραφία") ζητώντας μου τη συνεργασία για τα στοιχεία του οδηγού.
Επίσης εξέφρασε την πρόθεσή του να διοργανώσει ένα συνέδριο των φωτογραφικών ομάδων, λεσχών κ.α. κατά τη διάρκεια του Μήνα Φωτογραφίας τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο 2006.
Συμφώνησα με με δύο απλά αιτήματα:
1ον) όπως και το 2002 στην Θεσσαλονίκη, το συνέδριο να είναι ανεξάρτητο και ανοικτό, ορίζοντας αναλυτικά το θεματικό πεδίο δράσης του και των όποιων ενδιαφερομένων,
2ον) να καλυφθούν τα έξοδα των συμμετέχοντων της περιφέρειας.
Ελπίζω ότι η προσπάθεια συντονισμού, ένας δημιουργικός και διαρκώς αναπτυσσόμενος κύκλος επικοινωνίας των ομάδων, να πραγματοποιηθεί και επιτέλους να αποκτήσει μια αυτόνομη βάση.
καλή συνέχεια σε όλους,
με περισσότερη όρεξη για αλληλοβοήθεια,
(και για τις διορθώσεις των τυχών λαθών ή παραλείψεων)
Μανόλης Κασιμάτης
πολιτιστική εταιρία "φωτογραφιζοντας"
Σημείωση: τα στοιχεία του πρώτου οδηγού των ομάδων, ουδέποτε εδόθηκαν για επαγγελματική εκμετάλλευση, ούτε υπήρξε οποιοδήποτε οικονομικό όφελος. Η έκδοση του οδηγού το 2002 ήταν χορηγία της ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ-ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ, δινόταν δωρεάν και δεν είχε επιδοτηθεί από κανένα κρατικό και ιδιωτικό φορέα. Μόνο ελάχιστοι καλοί φίλοι υπήρξαν συμπαραστάτες στην προσπάθεια.
|
|